کد مطلب:351 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:404
مبطلات نماز
1126 دوازده چیز نماز را باطل می كند و آنها را مبطلات می گویند: اول : آنكه در بین نماز یكی از شرطهای آن از بین برود مثلا در بین نماز بفهمد مكانش غصبی است. دوم: آنكه در بین نماز عمدا یا سهوا یا از روی ناچاری، چیزی كه وضو یا غسل را باطل می كند پیش آید، مثلا بول از او بیرون آید. ولی كسی كه نمی تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری كند، اگر چه در بین نماز بول یا غائط از او خارج شود چنانچه به دستوری كه در احكام وضو گفته شد رفتار نماید، نمازش باطل نمی شود. و نیز اگر در بین نماز از زن مستحاضه خون خارج شود، در صورتی كه به دستور استحاضه رفتار كرده باشد، نمازش صحیح است.
1127 كسی كه بی اختیار خوابش برده اگر نداند كه در بین نماز خوابش برده یا بعد از آن بنابر احتیاط واجب باید نمازش را دوباره بخواند ولی اگر تمام شدن نماز را بداند و شك كند كه خواب در بین نماز بوده یا بعد نمازش صحیح است.
1128 اگر بداند به اختیار خودش خوابیده و شك كند كه بعد از نماز بوده یا در بین نماز یادش رفته كه مشغول نماز است و خوابیده نمازش صحیح است.
1129 اگر در حال سجده از خواب بیدار شود و شك كند كه در سجده آخر نماز است یا در سجده شكر باید آن نماز را دوباره بخواند.
سوم: از مبطلات نماز آن است كه مثل بعض كسانی كه شیعه نیستند دستها را روی هم بگذارد.
1130 هرگاه برای ادب دستها را روی هم بگذارد اگرچه مثل آنها نباشد بنابر احتیاط واجب باید نماز را دوباره بخواند، ولی اگر از روی فراموشی یا ناچاری یا برای كار دیگر مثل خاراندن دست و مانند آن، دستها را روی هم بگذارد اشكال ندارد.
چهارم: از مبطلات نماز آن است كه بعد از خواندن حمد آمین بگوید ولی اگر اشتباها از از روی تقیه بگوید، اشكال ندارد.
پنجم: از مبطلات نماز آن است كه عمدا یا از روی فراموشی پشت به قبله كند، یا به طرف راست یا چپ قبله برگردد، بلكه اگر عمدا بقدری برگردد كه نگویند رو به قبله است، اگر چه به طرف راست یا چپ نرسد، نمازش باطل است.
1131 اگر عمدا همه صورت را به طرف راست یا چپ قبله برگرداند نمازش باطل است، بلكه اگر سهوا هم صورت را به این مقدار برگرداند احتیاط واجب آن است كه نماز را دوباره بخواند و لازم نیست كه نماز اول را تمام نماید،ولی اگر سر را كمی بگرداند عمدا باشد یا اشتباها نمازش باطل نمی شود.
ششم: از مبطلات نماز آن است كه عمدا كلمه ای بگوید كه از آن كلمه قصد معنی كند، اگر چه معنی هم نداشته باشد و یك حرف هم باشد، بلكه اگر قصد هم نكند، بنا بر احتیاط واجب باید نماز را دوباره بخواند در صورتی كه دو حرف یا بیشتر باشد. ولی اگر سهوا بگوید، نماز باطل نمی شود.
1132 اگر كلمه ای بگوید كه یك حرف دارد چنانچه آن كلمه معنی داشته باشد مثل (ق) كه در زبان عرب به معنای این است كه «نگهداری كن » چنانچه معنی آن را بداند و قصد آن را نماید نمازش باطل می شود، بلكه اگر قصد معنای آن را نكند ولی ملتفت معنای آن باشد احتیاط واجب آن است كه نماز را دوباره بخواند.
1133 سرفه كردن و آروغ زدن و آه كشیدن در نماز اشكال ندارد ولی گفتن آخ و آه و مانند اینها كه دو حرف است اگر عمدی باشد نماز را باطل می كند.
1134 اگر كلمه ای را به قصد ذكر بگوید، مثلا به قصد ذكر بگوید: «الله اكبر» ودر موقع گفتن آن، صدا را بلند كند كه چیزی را به دیگری بفهماند اشكال ندارد ولی چنانچه به قصد این كه چیزی به كسی بفهماند بگوید اگرچه قصد ذكر هم داشته باشد نماز باطل می شود.
1135 خواندن قرآن در نماز غیر از چهار سوره ای كه سجده واجب دارد و در احكام جنابت گفته شد و نیز دعا كردن در نماز اشكال ندارد اگر چه به فارسی یا زبان دیگر باشد.
1136 اگر چیزی از حمد و سوره و ذكرهای نماز را عمدا یا احتیاطا چند مرتبه بگوید اشكال ندارد.
1137 در حال نماز انسان نباید به دیگری سلام كند و اگر دیگری به او سلام كند باید طوری جواب دهد كه سلام مقدم باشد مثلا بگوید: «السلام علیكم » یا «سلام علیكم » و نباید «علیكم السلام » بگوید.
1138 انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا در غیر نماز فورا بگوید و اگر عمدا یا از روی فراموشی جواب سلام را به قدری طول دهد كه اگر جواب بگوید جواب آن سلام حساب نشود چنانچه در نماز باشد نباید جواب بدهد و اگر در نماز نباشد جواب دادن واجب نیست.
1139 باید جواب سلام را طوری بگوید كه سلام كننده بشنود، ولی اگر سلام كننده كر باشد چنانچه انسان بطور معمول جواب او را بدهد كافی است.
1140 نمازگزار جواب سلام را به قصد جواب بگوید نه به قصد دعا.
1141 اگر زن یا مرد نامحرم یا بچه ممیز یعنی بچه ای كه خوب و بد را می فهمد به نمازگزار سلام كند نمازگزار باید جواب او را بدهد.
1142 اگر نمازگزار جواب سلام را ندهد معصیت كرده، ولی نمازش صحیح است.
1143 اگر كسی به نمازگزار غلط سلام كند به طوری كه سلام حساب نشود جواب او واجب نیست.
1144 جواب سلام كسی كه از روی مسخره یا شوخی سلام می كند واجب نیست و احتیاط واجب آن است كه در جواب سلام مرد و زن غیر مسلمان بگوید:«سلام » یا فقط «علیك ».
1145 است، ولی اگریكی از آنان جواب دهد كافی است.
1146 اگر كسی به عده ای سلام كند و كسی كه سلام كننده قصد سلام دادن به او را نداشته، جواب دهد باز هم جواب سلام او بر آن عده واجب است.
1147 اگر به عده ای سلام كند و كسی كه بین آنها مشغول نماز است شك كند كه سلام كننده قصد سلام كردن به او را هم داشته یا نه نباید جواب بدهد و همچنین است اگربداند قصد او را هم داشته ولی دیگری جواب سلام را بدهد، اما اگر بداند كه قصد اورا هم داشته و دیگری جواب ندهد باید جواب او را بگوید.
1148 سلام كردن مستحب است و خیلی سفارش شده است كه سواره به پیاده و ایستاده به نشسته و كوچكتر به بزرگتر سلام كند.
1149 اگر دو نفر با هم به یكدیگر سلام كنند بر هر یك واجب است جواب سلام دیگری را بدهد.
1150 در غیر نماز مستحب است جواب سلام را بهتر از سلام بگوید مثلا اگر كسی گفت: «سلام علیكم » در جواب بگوید: «سلام علیكم و رحمة الله ».
هفتم: از مبطلات نماز خنده با صدا و عمدی است و چنانچه سهوا هم با صدا بخندد یا عمدا لبخند بزند نمازش باطل نمی شود.
1151 اگر برای جلوگیری از صدای خنده حالش تغییر كند مثلا رنگش سرخ شود چنانچه از صورت نمازگزار بیرون رود باید نمازش را دوباره بخواند.
هشتم: از مبطلات نماز آن است كه برای كار دنیا عملا با صدا گریه كند ولی اگر برای كار دنیایی بی صدا گریه كند اشكال ندارد ولی اگر از ترس خدا یا برای آخرت گریه كند آهسته باشد یا بلند اشكال ندارد بلكه از بهترین اعمال است.
نهم: از مبطلات نماز كاری است كه صورت نماز را به هم بزند مثل دست زدن و به هوا پریدن و مانند اینها كم باشد یا زیاد عمدا باشد یا از روی فراموشی ولی كاری كه صورت نماز را به هم نزنند مثل اشاره كردن به دست اشكال ندارد.
1152 اگر در بین نماز به قدری ساكت بماند كه نگویند نماز می خواند نمازش باطل می شود.
1153 اگر در بین نماز كاری انجام دهد یا مدتی ساكت شود و شك كند كه نماز به هم خورده یا نه، نمازش صحیح است. دهم: از مبطلات نماز خوردن و آشامیدن است، اگر در نماز طوری بخورد یا بیاشامد كه نگویند نماز می خواند.
1154 احتیاط واجب آن است كه در نماز هیچ چیز نخورد و نیاشامد چه موالات نماز به هم بخورد یا نخورد و چه بگویند نماز می خواند یا نگویند.
1155 اگر در بین نماز غذایی را كه لای دندانها مانده فرو ببرد نمازش باطل نمی شود و اگر قند یا شكر و مانند اینها در دهان مانده باشد و در حال نماز كم كم آب شود و فرو رود نمازش اشكال پیدا می كند. یازدهم: از مبطلات نماز شك در ركعتهای نماز دو ركعتی یا سه ركعتی یا در دو ركعت اول نمازهای چهار ركعتی است. دوازدهم: از مبطلات نماز آن است كه ركن نماز را عمدا یا سهوا كم یا زیاد كند، یا چیزی را كه ركن نیست عمدا كم یا زیاد نماید.
1156 اگر بعد از نماز شك كند كه در بین نماز كاری كه نماز را باطل می كند انجام داده یا نه، نمازش صحیح است.
چیزهایی كه در نماز مكروه است
1157 مكروه است در نماز صورت را كمی به طرف راست یا چپ بگرداند و چشمها را هم بگذارد یا به طرف راست و چپ بگرداند و با ریش و دست خود بازی كند و انگشتها را داخل هم نماید و آب دهان بیندازد و به خط قرآن یا كتاب یا خط انگشتری نگاه كند و نیز مكروه است موقع خواندن حمد و سوره و گفتن ذكر، برای شنیدن حرف كسی ساكت شود بلكه هر كاری كه خضوع و خشوع را از بین ببرد مكروه می باشد.
1158 موقعی كه انسان خوابش می آید و نیز موقع خودداری كردن از بول و غائط مكروه است نماز بخواند و همچنین پوشیدن جوراب تنگ كه پا را فشار دهد در نماز مكروه می باشد و غیر از اینها مكروهات دیگری هم در كتابهای مفصل گفته شده است.
مواردی كه می شود نماز واجب را شكست
1159 شكستن نماز واجب از روی اختیار حرام است، ولی برای حفظ مال و جلوگیری از ضرر مالی یا بدنی مانعی ندارد.
1160 اگر حفظ جان خود انسان یا كسی كه حفظ جان او واجب است یا حفظ مالی كه نگهداری آن واجب می باشد بدون شكستن نماز ممكن نباشد باید نماز را بشكند ولی شكستن نماز برای مالی كه اهمیت ندارد مكروه است.
1161 اگر در وسعت وقت مشغول نماز باشد و طلبكار طلب خود را از او مطالبه كند چنانچه بتواند در بین نماز طلب او را بدهد باید در همان حال بپردازد و اگر بدون شكستن نماز دادن طلب او ممكن نیست باید نماز را بشكند و طلب او را بدهد، بعد نماز را بخواند.
1162 اگر در بین نماز بفهمد كه مسجد نجس است چنانچه وقت تنگ باشد باید نماز را تمام كند و اگر وقت وسعت دارد و تطهیر مسجد نماز را به هم نمی زند باید در بین نماز تطهیر كند بعد بقیه نماز را بخواند و اگر نماز را به هم می زند باید نماز را بشكند و مسجد را تطهیر نماید بعد نماز را بخواند.
1163 كسی كه باید نماز را بشكند اگر نماز را تمام كند معصیت كرده ولی نماز او صحیح است اگر چه احتیاط مستحب آن است كه دوباره بخواند.
1164 اگر پیش از آنكه به اندازه ركوع خم شود یادش بیاید كه اذان یا اقامه را فراموش كرده، چنانچه وقت نماز وسعت دارد مستحب است برای گفتن آنها نماز را بشكند.
1127 كسی كه بی اختیار خوابش برده اگر نداند كه در بین نماز خوابش برده یا بعد از آن بنابر احتیاط واجب باید نمازش را دوباره بخواند ولی اگر تمام شدن نماز را بداند و شك كند كه خواب در بین نماز بوده یا بعد نمازش صحیح است.
1128 اگر بداند به اختیار خودش خوابیده و شك كند كه بعد از نماز بوده یا در بین نماز یادش رفته كه مشغول نماز است و خوابیده نمازش صحیح است.
1129 اگر در حال سجده از خواب بیدار شود و شك كند كه در سجده آخر نماز است یا در سجده شكر باید آن نماز را دوباره بخواند.
سوم: از مبطلات نماز آن است كه مثل بعض كسانی كه شیعه نیستند دستها را روی هم بگذارد.
1130 هرگاه برای ادب دستها را روی هم بگذارد اگرچه مثل آنها نباشد بنابر احتیاط واجب باید نماز را دوباره بخواند، ولی اگر از روی فراموشی یا ناچاری یا برای كار دیگر مثل خاراندن دست و مانند آن، دستها را روی هم بگذارد اشكال ندارد.
چهارم: از مبطلات نماز آن است كه بعد از خواندن حمد آمین بگوید ولی اگر اشتباها از از روی تقیه بگوید، اشكال ندارد.
پنجم: از مبطلات نماز آن است كه عمدا یا از روی فراموشی پشت به قبله كند، یا به طرف راست یا چپ قبله برگردد، بلكه اگر عمدا بقدری برگردد كه نگویند رو به قبله است، اگر چه به طرف راست یا چپ نرسد، نمازش باطل است.
1131 اگر عمدا همه صورت را به طرف راست یا چپ قبله برگرداند نمازش باطل است، بلكه اگر سهوا هم صورت را به این مقدار برگرداند احتیاط واجب آن است كه نماز را دوباره بخواند و لازم نیست كه نماز اول را تمام نماید،ولی اگر سر را كمی بگرداند عمدا باشد یا اشتباها نمازش باطل نمی شود.
ششم: از مبطلات نماز آن است كه عمدا كلمه ای بگوید كه از آن كلمه قصد معنی كند، اگر چه معنی هم نداشته باشد و یك حرف هم باشد، بلكه اگر قصد هم نكند، بنا بر احتیاط واجب باید نماز را دوباره بخواند در صورتی كه دو حرف یا بیشتر باشد. ولی اگر سهوا بگوید، نماز باطل نمی شود.
1132 اگر كلمه ای بگوید كه یك حرف دارد چنانچه آن كلمه معنی داشته باشد مثل (ق) كه در زبان عرب به معنای این است كه «نگهداری كن » چنانچه معنی آن را بداند و قصد آن را نماید نمازش باطل می شود، بلكه اگر قصد معنای آن را نكند ولی ملتفت معنای آن باشد احتیاط واجب آن است كه نماز را دوباره بخواند.
1133 سرفه كردن و آروغ زدن و آه كشیدن در نماز اشكال ندارد ولی گفتن آخ و آه و مانند اینها كه دو حرف است اگر عمدی باشد نماز را باطل می كند.
1134 اگر كلمه ای را به قصد ذكر بگوید، مثلا به قصد ذكر بگوید: «الله اكبر» ودر موقع گفتن آن، صدا را بلند كند كه چیزی را به دیگری بفهماند اشكال ندارد ولی چنانچه به قصد این كه چیزی به كسی بفهماند بگوید اگرچه قصد ذكر هم داشته باشد نماز باطل می شود.
1135 خواندن قرآن در نماز غیر از چهار سوره ای كه سجده واجب دارد و در احكام جنابت گفته شد و نیز دعا كردن در نماز اشكال ندارد اگر چه به فارسی یا زبان دیگر باشد.
1136 اگر چیزی از حمد و سوره و ذكرهای نماز را عمدا یا احتیاطا چند مرتبه بگوید اشكال ندارد.
1137 در حال نماز انسان نباید به دیگری سلام كند و اگر دیگری به او سلام كند باید طوری جواب دهد كه سلام مقدم باشد مثلا بگوید: «السلام علیكم » یا «سلام علیكم » و نباید «علیكم السلام » بگوید.
1138 انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا در غیر نماز فورا بگوید و اگر عمدا یا از روی فراموشی جواب سلام را به قدری طول دهد كه اگر جواب بگوید جواب آن سلام حساب نشود چنانچه در نماز باشد نباید جواب بدهد و اگر در نماز نباشد جواب دادن واجب نیست.
1139 باید جواب سلام را طوری بگوید كه سلام كننده بشنود، ولی اگر سلام كننده كر باشد چنانچه انسان بطور معمول جواب او را بدهد كافی است.
1140 نمازگزار جواب سلام را به قصد جواب بگوید نه به قصد دعا.
1141 اگر زن یا مرد نامحرم یا بچه ممیز یعنی بچه ای كه خوب و بد را می فهمد به نمازگزار سلام كند نمازگزار باید جواب او را بدهد.
1142 اگر نمازگزار جواب سلام را ندهد معصیت كرده، ولی نمازش صحیح است.
1143 اگر كسی به نمازگزار غلط سلام كند به طوری كه سلام حساب نشود جواب او واجب نیست.
1144 جواب سلام كسی كه از روی مسخره یا شوخی سلام می كند واجب نیست و احتیاط واجب آن است كه در جواب سلام مرد و زن غیر مسلمان بگوید:«سلام » یا فقط «علیك ».
1145 است، ولی اگریكی از آنان جواب دهد كافی است.
1146 اگر كسی به عده ای سلام كند و كسی كه سلام كننده قصد سلام دادن به او را نداشته، جواب دهد باز هم جواب سلام او بر آن عده واجب است.
1147 اگر به عده ای سلام كند و كسی كه بین آنها مشغول نماز است شك كند كه سلام كننده قصد سلام كردن به او را هم داشته یا نه نباید جواب بدهد و همچنین است اگربداند قصد او را هم داشته ولی دیگری جواب سلام را بدهد، اما اگر بداند كه قصد اورا هم داشته و دیگری جواب ندهد باید جواب او را بگوید.
1148 سلام كردن مستحب است و خیلی سفارش شده است كه سواره به پیاده و ایستاده به نشسته و كوچكتر به بزرگتر سلام كند.
1149 اگر دو نفر با هم به یكدیگر سلام كنند بر هر یك واجب است جواب سلام دیگری را بدهد.
1150 در غیر نماز مستحب است جواب سلام را بهتر از سلام بگوید مثلا اگر كسی گفت: «سلام علیكم » در جواب بگوید: «سلام علیكم و رحمة الله ».
هفتم: از مبطلات نماز خنده با صدا و عمدی است و چنانچه سهوا هم با صدا بخندد یا عمدا لبخند بزند نمازش باطل نمی شود.
1151 اگر برای جلوگیری از صدای خنده حالش تغییر كند مثلا رنگش سرخ شود چنانچه از صورت نمازگزار بیرون رود باید نمازش را دوباره بخواند.
هشتم: از مبطلات نماز آن است كه برای كار دنیا عملا با صدا گریه كند ولی اگر برای كار دنیایی بی صدا گریه كند اشكال ندارد ولی اگر از ترس خدا یا برای آخرت گریه كند آهسته باشد یا بلند اشكال ندارد بلكه از بهترین اعمال است.
نهم: از مبطلات نماز كاری است كه صورت نماز را به هم بزند مثل دست زدن و به هوا پریدن و مانند اینها كم باشد یا زیاد عمدا باشد یا از روی فراموشی ولی كاری كه صورت نماز را به هم نزنند مثل اشاره كردن به دست اشكال ندارد.
1152 اگر در بین نماز به قدری ساكت بماند كه نگویند نماز می خواند نمازش باطل می شود.
1153 اگر در بین نماز كاری انجام دهد یا مدتی ساكت شود و شك كند كه نماز به هم خورده یا نه، نمازش صحیح است. دهم: از مبطلات نماز خوردن و آشامیدن است، اگر در نماز طوری بخورد یا بیاشامد كه نگویند نماز می خواند.
1154 احتیاط واجب آن است كه در نماز هیچ چیز نخورد و نیاشامد چه موالات نماز به هم بخورد یا نخورد و چه بگویند نماز می خواند یا نگویند.
1155 اگر در بین نماز غذایی را كه لای دندانها مانده فرو ببرد نمازش باطل نمی شود و اگر قند یا شكر و مانند اینها در دهان مانده باشد و در حال نماز كم كم آب شود و فرو رود نمازش اشكال پیدا می كند. یازدهم: از مبطلات نماز شك در ركعتهای نماز دو ركعتی یا سه ركعتی یا در دو ركعت اول نمازهای چهار ركعتی است. دوازدهم: از مبطلات نماز آن است كه ركن نماز را عمدا یا سهوا كم یا زیاد كند، یا چیزی را كه ركن نیست عمدا كم یا زیاد نماید.
1156 اگر بعد از نماز شك كند كه در بین نماز كاری كه نماز را باطل می كند انجام داده یا نه، نمازش صحیح است.
چیزهایی كه در نماز مكروه است
1157 مكروه است در نماز صورت را كمی به طرف راست یا چپ بگرداند و چشمها را هم بگذارد یا به طرف راست و چپ بگرداند و با ریش و دست خود بازی كند و انگشتها را داخل هم نماید و آب دهان بیندازد و به خط قرآن یا كتاب یا خط انگشتری نگاه كند و نیز مكروه است موقع خواندن حمد و سوره و گفتن ذكر، برای شنیدن حرف كسی ساكت شود بلكه هر كاری كه خضوع و خشوع را از بین ببرد مكروه می باشد.
1158 موقعی كه انسان خوابش می آید و نیز موقع خودداری كردن از بول و غائط مكروه است نماز بخواند و همچنین پوشیدن جوراب تنگ كه پا را فشار دهد در نماز مكروه می باشد و غیر از اینها مكروهات دیگری هم در كتابهای مفصل گفته شده است.
مواردی كه می شود نماز واجب را شكست
1159 شكستن نماز واجب از روی اختیار حرام است، ولی برای حفظ مال و جلوگیری از ضرر مالی یا بدنی مانعی ندارد.
1160 اگر حفظ جان خود انسان یا كسی كه حفظ جان او واجب است یا حفظ مالی كه نگهداری آن واجب می باشد بدون شكستن نماز ممكن نباشد باید نماز را بشكند ولی شكستن نماز برای مالی كه اهمیت ندارد مكروه است.
1161 اگر در وسعت وقت مشغول نماز باشد و طلبكار طلب خود را از او مطالبه كند چنانچه بتواند در بین نماز طلب او را بدهد باید در همان حال بپردازد و اگر بدون شكستن نماز دادن طلب او ممكن نیست باید نماز را بشكند و طلب او را بدهد، بعد نماز را بخواند.
1162 اگر در بین نماز بفهمد كه مسجد نجس است چنانچه وقت تنگ باشد باید نماز را تمام كند و اگر وقت وسعت دارد و تطهیر مسجد نماز را به هم نمی زند باید در بین نماز تطهیر كند بعد بقیه نماز را بخواند و اگر نماز را به هم می زند باید نماز را بشكند و مسجد را تطهیر نماید بعد نماز را بخواند.
1163 كسی كه باید نماز را بشكند اگر نماز را تمام كند معصیت كرده ولی نماز او صحیح است اگر چه احتیاط مستحب آن است كه دوباره بخواند.
1164 اگر پیش از آنكه به اندازه ركوع خم شود یادش بیاید كه اذان یا اقامه را فراموش كرده، چنانچه وقت نماز وسعت دارد مستحب است برای گفتن آنها نماز را بشكند.